Elbette, dişlerimizin bembeyaz olmasını istemek bir lüks veya ayrıcalık değildir. Ancak, herkesin parlak dişlere sahip olma arzusu olsa da, bunu elde etmek ve uzun süre korumak kolay değildir. Dişlerdeki sarı lekelerle etkili bir şekilde mücadele etmek gerekir, ki bu neredeyse herkesin sorunudur.
Bembeyaz dişlere sahip olmak estetik, psikolojik, sosyal veya sağlık açısından büyük önem taşır. Ancak, birçok dijital platformda ev tipi diş beyazlatma konusunda tartışmalı veya çok sınırlı beyazlatma yöntemleri anlatılmaktadır (Aktif kömür, Hindistan cevizi yağı çekme, Elma sirkesi, Meyve enzimleri vb.). Bu yazımızda, tamamen bilimsel ve kanıtlanmış yöntemlerle evde dişlerdeki sarı lekelerden nasıl kurtulabileceğinizi anlatacağız. Öncelikle, nedenlerinden bahsedelim.
Dişlerde sarı lekeler neden olur?
Dişlerde sarı lekelerin oluşmasının birçok nedeni olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
Ağız Hijyeni Sorunları: Dişlerin düzenli ve yeterli sürede fırçalanmaması zamanla diş yüzeyinde yiyecek artıklarının birikmesine ve plak oluşumuna neden olur. Bu sağlıksız zeminde bakteri üremesi görülmeye başlar ve dişlerde renk değişikliği meydana gelir.
Sigara: Tütün ürünlerinin kullanımı dişlerde sarı lekelere neden olan en önemli faktörlerden biridir. Sigara dumanındaki kimyasallar diş minesinde birikerek sarı lekelere neden olur.
Koyu Renkli İçeceklerin Tüketimi: Çay, kahve ve kırmızı şarap gibi koyu renkli içeceklerin yoğun tüketimi diş minesinin rengini değiştirebilir.
Yaşlılık: Yaş ilerledikçe diş minesi doğal olarak zayıflar ve bunun sonucunda dişler sarı görünmeye başlar.
İlaç Kullanımı: Dişlerin gelişim dönemi olan çocukluk döneminde bazı ilaçların uzun süreli kullanımı dişlerin rengini değiştirebilir.
Genetik Yapı: Diş rengi kalıtsal özelliklere göre farklı tonlarda olabilir. Bazı kişilerin dişleri genetik olarak beyazken, bazılarının dişleri farklı sarı tonlarında olabilir.
Dişlerdeki sarı lekeler nasıl geçer?
Dişlerin sarı görünmesinin 2 nedeni vardır. Birincisi, yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı zamanla dişlerde oluşan lekeler, tartar ve plak gibi faktörlerin sonucudur. İkincisi, dişlerinizin doğal rengi sarıdır, yani leke olmasa bile sarı görünür.
Bir örnekle açıklarsak, birincisinde beyaz bir kıyafetiniz var ve üzerindeki farklı lekeler nedeniyle sarı görünüyor. İkincisinde sarı bir kıyafetiniz var. Lekeli veya lekesiz sarı görünüyor. Beyaz çamaşırları lekelerden temizlediğinizde beyaz görünecektir, ancak sarı çamaşırlarınızı lekelerden temizlediğinizde yine sarı görünecektir.
Aşağıda bahsedeceğimiz ilk yöntem, sadece dişlerdeki lekeleri aşındırarak göreceli bir beyazlatma sağlar. İkinci yöntemin etkinliği sınırlıdır. Diğerleri, dişin kendi rengi sarı olsa bile evde yapılabilen en etkili beyazlatma yöntemleridir. Peki dişlerdeki sarı lekelerden evde nasıl kurtulurum?
1- Karbonat (Kabartma tozu)
Kabartma tozu aşındırıcı bir maddedir. Aşındırma denildiğinde kulağa hoş gelmeyebilir. Peki, karbonat kullanmak dişlere zarar verir mi? Güncel araştırmalara göre karbonat çok agresif ve zararlı bir aşındırıcı değildir. Aslında bu nasıl kullandığınıza bağlıdır. Karbonatı sirke ve limon gibi asitli maddelerle veya kömür ve yumurta kabuklarını toz haline getirip karıştırarak kullanmak son derece zararlıdır.
İnternette bu konu hakkında çok fazla yanlış bilgi bulunmaktadır. Dijital platformlarda gördüğünüz yöntemleri uygulayıp evde dişlerinizi kolayca beyazlatabileceğinizi söylemek sağlığınızla kumar oynamaktır. Karbonat sadece dişteki lekeleri çıkarır. Benim tavsiyem, karbonat kullanmakta ısrar ediyorsanız bunun yerine karbonatlı diş macunu seçmenizdir.
2- Beyazlatıcı diş macunları
Beyazlatıcı diş macunları sadece lekeleri çıkarmakla kalmaz aynı zamanda dişleri de beyazlatır. Yani kıyafetleriniz sarı olsa bile belli bir miktarda beyazlatma sağlar. Elbette burada diş macununun içeriği devreye giriyor. Beyazlatma için en önemli maddelerden biri peroksitler ve özellikle hidrojen peroksittir. Hidrojen peroksit, dişlerinize zarar vermeden kalıcı beyazlatma sağlayabilen sağlıklı bir yöntemdir. Diş macununuz hidrojen peroksit veya peroksit grubundan maddeler içeriyorsa beyazlatma sağlayabilir.
Peroksitler dişlere zarar vermez, ancak diş etlerine ve yumuşak dokuya zarar verir. Bu nedenle diş macunlarında bulunan miktar diş etlerine zarar vermeyecek orandadır. Bu nedenle diş macunlarının beyazlatma etkinliği de azalır.
Şimdiye kadar etkinliği sınırlı yöntemlerden bahsettik. Aşağıdaki 2 yöntem evde yapılabilecek en etkili beyazlatma yöntemleridir.
3- Diş beyazlatma bantları
Diş beyazlatma bantları evde tek başınıza uygulayabileceğiniz gerçekten etkili bir yöntemdir. Diş beyazlatma bantları, hidrojen peroksit içeriği sayesinde etkili beyazlatma sağlar.
Diş beyazlatma bantlarının özellikleri ve kullanımı: Diş beyazlatma bantları genellikle şeffaftır ve alt ve üst dişlere uygun olarak üretilir. Dişlere yapıştırılacak yüzeylerde beyazlatıcı maddeler bulunur. Bu maddelerin etkili olabilmesi için kullanım talimatlarına uyulması ve önerilen süre boyunca saklanması önemlidir. Yanlış kullanım dişlerin yeterince beyazlamamasına neden olabilir. Bantların etkinliğini uzun süre koruyabilmesi için belirli aralıklarla uygulamayı tekrarlamak gerekir.
Diş beyazlatma bantları nasıl kullanılır: Bantları kullanmadan önce dişler fırçalanarak temizlenmelidir. Fırçalamadan sonra bantlar dişlere yapıştırılmadan önce en az yarım saat beklenmelidir. Her markanın farklı bekleme süreleri olabilir, bu nedenle kullanım talimatları dikkatlice okunmalıdır. Bantlar çıkarıldıktan sonra ağız bol su ile çalkalanmalı ve dişler tekrar fırçalanmalıdır.
Diş beyazlatma bantlarının olası zararları: Yanlış kullanım diş minesinin aşınması, hassasiyetin artması ve hatta diş kaybı gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Kullanım talimatlarına uymak ve jel yutmaktan kaçınmak önemlidir. Ağız bakımı yapıldıktan sonra dişler tekrar fırçalanmalı ve bant uygulandıktan sonra ağız iyice temizlenmelidir.
2 önemli uyarı: Dişlerinizde çürük, çatlak ve benzeri durumlar varsa diş beyazlatma bandı kullanmak doğru değildir. Beyazlatma bandını dişlerinizde çok uzun süre tutmayınız. Her markanın önerilen kullanım talimatlarına kesinlikle uyunuz.
4- Evde beyazlatma (Evde beyazlatma jelleri)
En güvenli ve kalıcı sonuçlar su içeren beyazlatma jelleri ve diş hekimi kontrollü yöntemlerle elde edilir. Ofis tipi diş beyazlatma diş hekiminin muayenehanesinde hızlı sonuç verirken, ev tipi beyazlatma diş hekimi tarafından hazırlanan özel plaklar ve jellerle uygulanır. Her iki yöntemde de diş minesine zarar vermeden diş beyazlatma sağlanır.
Diş Beyazlatma Jelinin Kullanımı ve Özellikleri: Sigara içmek ve renklendirici yiyecek/içeceklerin aşırı tüketimi gibi nedenlerle dişlerde sararma ve lekelenme sıklıkla görülür. Diş macunlarının yeterli olmadığı durumlarda diş beyazlatma jelleri kullanılır. Bu jeller hidrojen peroksit ve karbamid peroksit gibi beyazlatma maddeleri içerir ve diş minesine zarar vermeden beyazlatma sağlar. Yaklaşık 4 ay kalıcıdır.
Kullanım Şekli: Ofis tipi diş beyazlatmada jeller diş hekimi tarafından uygulanır ve ışık kaynaklarıyla aktive edilir. Evde beyazlatmada, diş hekimi tarafından hazırlanan plaklara jel sürülür ve belirli süreler dişlerde tutulur. Bu yöntemlerde diş taşı ve tartar önceden temizlenmelidir.
Diş Beyazlatma Jelleri ve Ürünleri: Diş beyazlatma jelleri farklı formlarda (kitler, kalemler, şeritler) mevcuttur ve çoğunlukla karbamid peroksit veya hidrojen peroksit içerir. Jeller diş minesine uygulanır ve dişlerin güvenli bir şekilde beyazlatılmasını sağlar. Standart dışı ürünler kullanılmamalıdır; aksi takdirde diş sağlığı riske girebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler: Diş beyazlatma jeli dişlere zarar vermeden beyazlatsa da, uygun kalite standartlarına uygun ürünler kullanmak önemlidir. Kalitesiz ürünler dişlere zarar verebilir. Diş beyazlatma işleminden sonra diş minesini güçlendirmek için florür uygulanması önerilir.
Uyarı: Diş beyazlatma jeli evde beyazlatma yöntemi olmasına rağmen, jel dişleriniz için özel olarak tasarlanmış diş plakasına uygulanarak kullanıldığı için en az 1 diş hekimi randevusu gerektirir.
Dişlerde Sarı Lekeler Nasıl Önlenir?
Dişlerinizdeki sarı lekelerden şikayetçiyseniz öncelikle şunları yapmalısınız:
Düzenli Diş Hijyeni Sağlayın: Öncelikle dişlerinizi düzenli olarak fırçalamalı ve diş yüzeyinde plak oluşumuna izin vermemelisiniz. Diş ipi kullanımı da bu konuda etkili bir yöntemdir.
Doğru Diş Fırçası ve Diş Macunu Kullanın: Diş hekiminize danışarak diş yapınıza uygun bir diş fırçası ve diş macunu kullanın.
Koyu Renkli İçecekleri Sınırlayın: Dişlerinizdeki sarı lekelerin nedeni çay, kahve ve kırmızı şarap gibi koyu renkli içecekler olabilir. Bu nedenle bu içeceklerin tüketimini sınırlayın. Beyazlatma işleminden sonra 2 hafta boyunca uzak durmaya çalışın.
Diş Beyazlatma Ürünleri Kullanın: Diş beyazlatma ürünleri kullanabilirsiniz. Bunlar diş beyazlatma bantları ve jelleri olabilir. Ancak her zaman diş hekiminizin önerdiği ürünleri kullanın.
Düzenli Diş Hekimi Kontrollerine Gidin: Diş sararmasına karşı erken önlem almak için düzenli diş hekimi kontrollerine gidin.
